Trong mô hình chăn nuôi hiện đại, hệ thống làm mát trang trại giữ vai trò sống còn, đặc biệt trong điều kiện khí hậu nóng ẩm của Việt Nam. Nhờ áp dụng các giải pháp làm mát kết hợp thông gió, trang trại không chỉ giảm nhiệt độ, kiểm soát mùi hôi mà còn giúp vật nuôi tăng trưởng nhanh, hạn chế bệnh hô hấp và nâng cao năng suất.
1. Hệ thống làm mát trang trại

Hệ thống làm mát trang trại chăn nuôi là tổ hợp đồng bộ gồm quạt thông gió công nghiệp, dàn tấm làm mát cooling pad, máy làm mát, hệ thống cấp nước tuần hoàn và tủ điều khiển. Khi vận hành, quạt sẽ hút khí nóng – khí độc ra ngoài, đồng thời đưa luồng không khí mát từ bên ngoài vào chuồng, giúp duy trì nhiệt độ lý tưởng cho heo, gà, bò và gia cầm.

Hệ thống này hoạt động theo nguyên lý đối lưu kết hợp bay hơi nước, cho khả năng giảm nhiệt từ 8–12°C, rất phù hợp với các trang trại chăn nuôi quy mô lớn như trại heo, trại gà công nghiệp.

Tại Việt Nam, vào mùa nắng nóng, nhiệt độ tăng cao gây ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và sinh hoạt. Ngành chăn nuôi là một trong những lĩnh vực chịu tác động mạnh nhất của thời tiết, khiến vật nuôi dễ bị stress nhiệt, giảm tăng trọng và dễ phát sinh dịch bệnh. Chính vì vậy, việc lắp đặt hệ thống làm mát trang trại chăn nuôi trở thành giải pháp thiết yếu giúp cải thiện môi trường, đảm bảo sức khỏe đàn vật nuôi và nâng cao hiệu quả kinh tế cho các chủ trại.

 

*) Các hệ thống làm mát trang trại: 

a) Làm mát trang trại bằng cách phun rửa chuồng trại thường xuyên

Để giảm nhiệt độ và làm mát trang trại chăn nuôi nhiều chủ trang trại chăn nuôi vẫn áp dụng những biện pháp truyền thống như: rửa trại nhiều lần trong ngày, phun nước liên tục lên mái và trong trại giúp trang trại chăn nuôi thoáng mát hơn. Hạn chế các dịch bệnh do ảnh hưởng của thời tiết mang lại. Tuy nhiên biện pháp này chỉ phù hợp với các hình thức chăn nuôi hộ gia đình nhỏ lẻ. Hơn nữa lại gây lãng phí nước và rất mất thời gian cho chủ trại nuôi.

b) Làm mát trang trại bằng hệ thống làm mát chuồng kín

Đây là phương pháp dùng quạt hút công nghiệp hút toàn bộ khí bụi bẩn, nóng bức bên trong trang trại chăn nuôi ra bên ngoài. Không khí bên trong trang trại được cấp bù vào bằng 1 không khí mới tươi mát, lạnh sạch hơn. Làm không khí bên trong trai trại được thay đổi. Con vật nuôi qua đó được sinh trưởng tốt hơn. Tuy vậy hệ thống làm mát trang trại này yêu cầu trại phải kín để không khí đi vào trang trại chỉ được đi qua hệ thống làm mát trang trại bằng cooling pad. Vì vậy chỉ có những trang trại chăn nuôi nào được đầu tư chuyên nghiệp thì mới có thể ứng dụng hệ thống làm mát trang trại kiểu này.

2. Lợi ích của hệ thống làm mát chuồng trại

Hệ thống làm mát chuồng trại là giải pháp quan trọng giúp duy trì môi trường ổn định, giảm nhiệt độ nhanh và hạn chế khí độc trong suốt quá trình chăn nuôi. Nhờ cơ chế đối lưu – bay hơi nước, hệ thống giữ không gian luôn thoáng mát, sạch sẽ, giúp vật nuôi khỏe mạnh và giảm nguy cơ phát sinh dịch bệnh.

Đối với mô hình nuôi heo, hệ thống làm mát trại heo giúp hạn chế stress nhiệt – một trong những nguyên nhân khiến heo bỏ ăn, giảm tăng trọng và dễ mắc bệnh hô hấp. Khi nhiệt độ và độ ẩm được kiểm soát tốt, heo sẽ phát triển đồng đều, tăng trọng nhanh và giảm tỷ lệ hao hụt, từ đó mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho chủ trại.

Trong ngành gia cầm, hệ thống làm mát trại gà đóng vai trò then chốt do mật độ nuôi thường cao. Luồng gió mạnh, đều và lượng khí tươi ổn định giúp gà hô hấp tốt hơn, hạn chế mùi hôi, giữ nền chuồng khô ráo và giảm thiểu các bệnh về hô hấp. Nhờ đó, đàn gà sinh trưởng khỏe mạnh, ăn uống tốt và đạt năng suất ổn định.

3. Hệ thống làm mát trang trại chăn nuôi bằng phương pháp hiện đại:

a. Lắp đặt hệ thống làm mát chuồng trại bằng điều hòa 

Sử dụng biện pháp này được xem là một phương pháp hiện đại hàng đầu hiện nay, điều hòa không khí nhanh chóng làm hạ nhiệt theo ý muốn. Giúp cho hệ thống làm mát cho trang trại chăn nuôi đạt hiệu quả tức thì và nhanh chóng. Tuy nhiên đây là một phương pháp làm mát trang trại chăn nuôi rất tốn kém, chi phí đầu tư cao, tiêu tốn điện năng trong quá trình duy trì hệ thống làm mát chuồng trại theo kiểu này. Nên không phải trang trại chăn nuôi nào cũng có thể sử dụng hệ thống làm mát kiểu này. Vì vậy đây không phải là phương pháp được áp dụng rộng rãi.

b. Hệ thống làm mát chuồng trại bằng quạt hút công nghiệp và tấm làm mát coolingpad:

Đây là cách làm mát trang trại khép kín được đa số các chủ trại lựa chọn bởi khí nóng trong trại được hút ra làm nhiệt độ trang trại chăn nuôi được giảm đáng kể, không khí bên trong trang trại chăn thông thoáng mát luôn được cung cấp 1 lượng lớn khi oxi. Khí được hút vào qua tấm làm mát cooling pad khí trở nên tươi mát, giàu oxi cho trang trại. Quạt hút công nghiệp công suất điện thấp nhưng lưu lượng lớn tiết kiệm điện năng trong quá trình sử dụng hệ thống làm mát trang trại chăn nuôi.

Hình ảnh: Hệ thống làm mát trang trại chăn nuôi bằng quạt hút công nghiệp.

c. Hệ thống làm mát trang trại chăn nuôi, bằng quạt hút công nghiệp và tấm làm mát có ưu điểm gì?

Sử dụng quạt hút công nghiệp và tấm làm mát trong hệ thống làm mát trang trại chăn nuôi khép kín sẽ tạo ra một môi trường trang trại lạnh hoàn hảo. Cung cấp không khí tươi mát, giàu oxi cho đàn vật nuôi. Hệ thống làm mát trang trại chăn nuôi bằng quạt hút tiết kiệm chi phí đầu tư, vận hành hiệu quả, tăng năng suất và chất lượng cho đàn vật nuôi con giống.

Lắp đặt hệ thống làm mát trang trại lợn nái

d. Tác dụng của việc lắp đặt hệ thống làm mát trang trại chăn nuôi.

Lắp đặt hệ thống làm mát trang trại và các mô hình chuồng trại khác mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc duy trì môi trường sống ổn định cho vật nuôi.

• Giảm nhiệt nhanh chóng, cung cấp lượng khí tươi liên tục và điều hòa không khí trong toàn bộ khu chuồng, từ đó hỗ trợ vật nuôi sinh trưởng tốt, ăn khỏe và tăng trọng nhanh hơn.
• Giúp giảm quá trình sảy thai hoặc sản xuất trứng sữa ở vật nuôi khi nhiệt độ quá nóng
• Tránh nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
• Giảm mùi hôi phát sinh trong quá trình chăn nuôi gia súc – gia cầm, mang lại không gian sạch sẽ và dễ chịu hơn cho cả vật nuôi và người vận hành
• Đẩy không khí nóng hoặc ẩm ướt ra khỏi chuồng trại chăn nuôi, tạo bầu không khí mát mẻ và thoáng cho các vật nuôi.

​4. Ứng dụng của hệ thống làm mát trang trại trong chăn nuôi

Hệ thống làm mát chuồng heo được ứng dụng rộng rãi trong các trang trại heo thịt, heo nái và trại heo con, giúp giảm nhiệt nhanh, ổn định độ ẩm và hạn chế khí độc trong chuồng. Khi môi trường được làm mát hiệu quả, heo giảm stress nhiệt, ăn uống tốt hơn, tăng trọng nhanh và giảm tỷ lệ hao hụt, giúp chủ trại gia tăng năng suất rõ rệt.

Trong ngành gia cầm, giải pháp thông gió làm mát trại gà giúp kiểm soát nhiệt độ ở những khu vực có mật độ nuôi cao. Quạt thông gió kết hợp tấm cooling pad tạo luồng gió mạnh và đều, giúp gà hô hấp dễ dàng, giảm mùi hôi, hạn chế bệnh đường hô hấp và duy trì nền chuồng khô ráo. Đây là yếu tố quan trọng giúp đàn gà phát triển đồng đều và đạt trọng lượng chuẩn.

Bên cạnh đó, lắp đặt hệ thống làm mát trang trại là bước quan trọng trong quy trình xây dựng trang trại hiện đại. Việc bố trí quạt, tấm làm mát và đường cấp nước hợp lý giúp tối ưu lưu lượng gió, đảm bảo nhiệt độ lý tưởng trong suốt mùa nắng nóng. Nhờ vậy, hệ thống vận hành ổn định, tiết kiệm điện năng và mang lại môi trường chăn nuôi an toàn, sạch sẽ cho toàn bộ khu chuồng.

5. Các phương pháp lắp đặt hệ thống làm mát trang trại phổ biến hiện nay. 

5.1 Phương pháp lắp đặt hệ thống làm mát trang trại tự nhiên.

Nước ta là nước nông nghiệp, nên kinh tế phụ thuộc chủ yếu về nghề trồng trọi và chăn nuôi. Theo phương pháp chăn nuôi truyền thống, việc lắp đặt hệ thống làm mát trang trại chỉ bằng cách mở các ô thoáng để trang trại lấy gió tự nhiên vào bên trong tạo không khí thoáng mát cho vật nuôi.

*) Ưu điểm lắp đặt hệ thống làm mát trang trại tự nhiên:

Với việc lắp đặt hệ thống làm mát trang trại tự nhiên có ưu điểm lớn nhất là chi phí rẻ, dễ thi công và lắp đặt. Phù hợp với mọi địa hình và vật nuôi chăn nuôi như heo, lợn, gà vịt, ngan, ngỗng. Và ở mọi địa hình đều có thể lắp đặt hệ thống làm mát trang trại này.

*) Nhược điểm lắp đặt hệ thống làm mát trang trại tự nhiên:

Với việc lắp đặt hệ thống làm mát trang trại tự nhiên có nhược điểm là hiệu quả làm mát trang  trại thấp. Đối với nơi thời tiết khắc nghiệt thì hiệu quả làm mát trang trại gần như không có. Trang trại chăn nuôi vẫn còn nhiệt độ khá cao, dẫn đên chậm phát triển.

Do việc làm mát trang trại là tự nhiên bằng việc lấy gió qua các ô thoáng. Điều đó cũng dẫn đến viruts vi khuẩn dễ xâm nhập vào trang trại chăn nuôi làm lây nhiễm mầm bệnh trong hệ thống chuồng trại chăn nuôi. 

5.2 Phương pháp lắp đặt hệ thống làm mát trang trại cưỡng bức.

Do việc lắp đặt hệ thống làm mát trang trại theo phương pháp tự nhiên phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết. Ngoài ra dễ lây bệnh cho vật nuôi. Vì vậy với điều kiện khoa học ngày càng phát triển. Nên chúng ta đã nghiên cứu ra các phương phát lắp đặt hệ thống làm mát trang trại theo khoa học để con vật nuôi có điều kiện phát triển mạnh mẽ nhất.

*) Phương phát lắp đặt hệ thống làm mát trang trại bằng áp suất âm:

Lắp đặt hệ thống làm mát trang trại bằng áp suất âm tức là ta xây dựng trại kín và dùng quạt hút để hút không khí bên trong trang trại ra bên ngoài. Khi đó khí bụi bẩn bên trong trang trại sẽ được hút ra bên ngoài thông qua quạt hút. Không khí sạch mát sẽ được cấp bù vào bên trong trang trại chăn nuôi qua hệ thống dàn lạnh trang trại bằng tấm làm mát cooling pad. Không khí này sau khi đi qua dàn lạnh cooling pad đã giảm nhiệt độ xuống dưới 30 độ C. Điều đó làm không khí bên trong trang trại rất mát lạnh và tạo cho vật nuôi phát triển nhất.

*) Phương phát lắp đặt hệ thống làm mát trang trại bằng áp suất dương:

Lắp đặt hệ thống làm mát trang trại bằng áp suất dương. Tức là chúng ta dùng quạt thổi với lưu lượng lớn thổi vào bên trong trang trại 1 lượng không khí đã được làm mát dưới 30 độ C. Sau khi không khí lớn mát lạnh vào bên trong trang trại sẽ ép những không khí nóng bẩn ra bên ngoài. Tạo cho không khí bên trong trang trại được làm mát và giảm nhiệt độ xuống.

*) Ưu điểm phương phát lắp đặt hệ thống làm mát trang trại cưỡng bức.

• Làm mát hiệu quả, không phụ thuộc vào thời tiết thiên nhiên bên ngoài.

• Nhiệt độ không khí bên trong trang trại sau khi làm mát có thể khống chế và điều chỉnh được theo mong muốn của chủ vật nuôi.

• Do trại kín nên phòng chống bệnh tật cho vật nuôi hiệu quả vì kiểm soát được luồng không khí làm mát vào bên trong trang trại.

*) Nhược điểm phương phát lắp đặt hệ thống làm mát trang trại cưỡng bức.

• Do phải lắp trang trại kín và lắp đặt hệ thống làm mát trang trại bằng các quạt hút và khung dàn lạnh nên chi phí đầu tư cao.

• Phải có kĩ thuật và khoa học để bảo dưỡng và lắp đặt hệ thống làm mát trang trại chăn nuôi.

6. Địa chỉ mua hệ thống làm mát trang trại uy tín chất lượng.